 Ünsüzler ses yolunda bir engele uğrayıp boğumlanarak çıkan seslerdir. Türkçede 21 ünsüz vardır:
"b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, I, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z"
Ünsüzler çıkma yerlerine göre, sürekli ya da süreksiz olmalarına göre, sert ve yumuşak olmalarına göre gruplandırılır.
Sert ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t
Yumuşak ünsüzler: b, c, d, … |
 "ç, f, h, k, p, s, ş, t" sert ünsüzlerinden sonra "c, d, g" ile başlayan ekler gelmez. Bu ünsüzlerin sertleri olan "ç, t, k" gelir.
Sert ünsüzlerden sonra gelen "c, d, g" ünsüzleri sertleşerek "ç, t, k"ye dönüşür. Bu kurala "ünsüz sertleşmesi" ya da "ünsüz benzeşmesi" denir.
Tezgah-tan alıp kaç-tı.
Dost-ça davrandı.
Çok üret-ken.
… |
"Sessiz değişimi" ya da "sessiz yumuşaması" olarak da bilinir.
Türkçede sözcük sonlarında süreksiz yumuşak harfler (b, c, d, g) bulunmaz; bu ünsüzlerin sert karşılıkları olan "p, ç, t, k" bulunur.
Ağaç, dört, kıraç, dolap, ayak, ekmek...
* Bazı sözcüklerin sonunda "b, c, d, ğ" ünsüzleri bulunabilir.
"Ad, sac, yağ, ağ, yad, hac, ab..."
"p, ç,… |
|
|
